Ä°mam-Hatipler (1960-80)
Prof. Halis Ayhan'ın Türkiye’de Din EÄŸitimi (Ensar: 2014) adlı kitabından kısaltılarak alınmıştır.
1960-73 Arası İmam Hatip Okulları
1960’larda Ä°mam Hatip Liselerinin Durumu
Okullar hakkında çeÅŸitli çevrelerde ve hatta Bakanlık yetkililerince 1960 sonrası yapılan tenkitleri, Osman Turan ÅŸöyle deÄŸerlendiriyor:
"... Türkiye'de mevcut kültür ve maarif buhranına raÄŸmen Ä°mam-Hatip mekteplerinin, muadillerinden daha saÄŸlam ve sıhhatli bir hüviyet arz ettikleri de aÅŸikârdır. Bu husus Ä°mam-Hatip talebelerini yoklamak ve emsalleri ile karşılaÅŸtırmakla her an ispat edilebilir. Nitekim diÄŸer mekteplerle yapılan münazaraların daima onlar tarafından kazanılmasının sebebi de budur... Bir yandan müspet ilimlerle, bir yandan Ä°slâmiyet ve Türk kültürü ile cihazlanan Ä°mam-Hatip mezunlarının bir endiÅŸe deÄŸil, bir ümit âmili olacakları, yanlış bir siyasetin kurbanı olan maarifte ve kültürümüzdeki ağır sükûttan masun ve ona karşı bir emniyet unsuru teÅŸkil edecekleri aÅŸikârdır.
Ä°mam-Hatip mektepleri, uzun süren bir manevî boÅŸluÄŸu doldurmak ve memlekette her gün biraz daha ağır belirtileri göze çarpan ahlâk ve mefkure sarsıntılarını gidermek maksadiyle, Türk milletinin irade ve yardımiyle, Ä°lmî programlara göre, Maarif Vekâleti tarafından açılmış, Orta ÇaÄŸ hurafelerine, Yeni ÇaÄŸ dejenarasyonlarına karşı kurulmuÅŸ modem müesseseler deÄŸil midir? Bugüne kadar samimî veya bahane olarak ÅŸikâyetlerimiz hep müspet ilimlerle cihazlanmış din adamlarının yokluÄŸu olduÄŸuna göre Ä°lmî endiÅŸeye ve normal düÅŸünceye sahip hiçbir kimse bu müesseselere yan bakamaz"
​
Ä°srailli tarihçi Uriel Heyd (1968) "Modern Türkiye'de Ä°slâm'ın DiriliÅŸi" konusundaki konferansında Ä°mam-Hatip okullarıyla ilgili olarak, müÅŸahede ve tespitlerini ÅŸöyle açıklıyor (28 Mart 1968):
"Lâik Cumhuriyet idaresine Müslüman din görevlilerinin durumları ciddi ve zor meseleler ortaya çıkarmıştır. Yeni yapılan birçok cami sayısının hızla artması ve II. Cihan Harbi'nden sonra din tahsilinin süratle terakkisi sonunda hem ehliyetli din görevlilerine, hem de dirayetli din dersi hocalarına ÅŸiddetle ihtiyaç hâsıl olmuÅŸ ve hâlâ olmaktadır. Din görevlisi olacakların hemen hemen bir nesil boyu tahsil ve terbiyeden mahrum bırakılmış olmaları, büyük tehlikeler arzetmeÄŸe baÅŸlamıştı. Bu tehlikeler, meydana gelen bu boÅŸluÄŸun kara cahiller tarafından doldurulmaÄŸa çalışılacağı korkusu idi. Bu sebepten istikbâlin Ä°mam ve vaizlerini yetiÅŸtirmek üzere Ä°mam-Hatip okulları ismi altında 1950 senesinin baÅŸlarında açılan özel ortaokul ve liseler, Türkiye'nin birçok ÅŸehrinde Milli EÄŸitim Bakanlığı tarafından faaliyete geçirildiler.
​
Ä°mam-Hatip okulları geniÅŸ bir halk kitlesi tarafından emsalsiz bir hüsni kabul görmüÅŸtür. Yapılan okul ve okumak isteyen talebe sayısı hızla artmıştır. Ä°mam-Hatip okullarına karşı halkın göstermiÅŸ olduÄŸu bu teveccüh; onların sadece birer meslek kuruluÅŸu olmalarından deÄŸil, aynı zamanda lâik ortaokul ve liselere karşı da birer alternatif meydana getirmiÅŸ olmalarından dolayıdır. Bu okulların hem T.C. lâiklik prensiplerine baÄŸlı iyi birer vatandaÅŸ, hem de Ä°slâmî emirlere itaatkâr kâmil bir Müslüman ve modem bir münevver olmak gibi arzulanan tipte mezunlar vermeÄŸe muvaffak olup-olmayacakları hususunda ÅŸimdiden bir ÅŸey söyleyebilmek için vakit çok erkendir.
​
Türkiye'nin istikbâlde dinî ve kültürel yönden geliÅŸmesi bakımından bu mekteplerin ve Yüksek Ä°slâm Enstitülerinin önemi çok büyüktür. Bu müesseseler, dindar yeni bir nesil yetiÅŸtirecektir. Bu neslin tahsili ve görünüÅŸü Avrupaî deÄŸil, bariz bir ÅŸekilde Ä°slâmî olacaktır. Meselâ, dikkat edilirse haftanın, Arapça ve Farsça öÄŸrenimine tahsis edilen birçok saatine karşılık, Avrupa dillerine ayrılan zaman çok az ve mahduttur. Talebelerin büyük bir kısmı köy çocuÄŸu olduÄŸu halde, çoÄŸu mezuniyetten sonra köylere gitmeyip, ÅŸehir ve kasabalarda vazife almaktadır. Ä°mam-Hatip okulu mezunlarının Ä°lkokul öÄŸretmenliÄŸi yapmalarına müsaade edilmesi için de devamlı müracaatlar vardır. Bu dinî okullardan mezun olanlarla özel kurslarda yetiÅŸenler bir gün gelecek Türk toplumunun dindar kesimini oluÅŸturacaklardır. Onların ne derece kuvvetli ve tesirli olacakları ve toplumlarının modernleÅŸmesi ve batılılaÅŸmasına karşı nasıl bir tavır takınacakları, Türkiye Cumhuriyeti’nin istikbâli bakımından üzerinde durulması lâzım gelen çok nazik meselelerinden biridir."
​
Prof. Dr.Mustafa Öcal'ın Osmanlı’dan Günümüze Türkiye’de Din EÄŸitimi (Dergâh: 2017) adlı kitabından kısaltılarak alınmıştır.
1960 Ä°htilalinden Sonra (1960-1965)
Gürsel Hükümetleri (1960-61)
27 Mayıs 1960 tarihinde dönemin askerlerinin ihtilal yapıp Menderes/Demokrat Parti Hükümetlerinin görevine son vermelerinin akabinde Genel Kurmay BaÅŸkanı Orgeneral Cemal Gürsel hem Devlet BaÅŸkanlığını ve hem de BaÅŸbakanlık görevini üstlenerek hükümet kurmuÅŸtur. Gürsel iki hükümet kurmuÅŸ ve 20 Kasım 1961 tarihine kadar görev yapmıştır. Millî EÄŸitim Bakanlığını peÅŸpeÅŸe; Prof. Dr. Fehmi Yavuz, Prof. Dr. Bedrettin Tuncel, Prof. Dr. Turhan FeyzioÄŸlu ve nihayet Ahmet Tahtakılıç üstlenmiÅŸlerdir. Gürsel hükümetleri ve Millî EÄŸitim Bakanları döneminde 19 IHO mevcudiyetlerini korumuÅŸ, bu konuda olumlu veya olumsuz bir geliÅŸme olmamıştır.
​
Ä°nönü’nün Koalisyon Hükümetleri Dönemi (1961-65)
27 Mayıs 1961 ihtilalini yapan askerler tarafından yeni bir anayasa hazırlatıldı, halkoylamasından sonra Cemal Gürsel 20 Kasım 1961’de CumhurbaÅŸkanı oldu.
​
15 Ekim 1961’de siyasi genel seçimler yapıldı. Ancak hiçbir siyasi parti tek başına iktidar olabilecek milletvekili sayısını elde edemedi. En çok milletvekilliÄŸi elde eden CHP Genel BaÅŸkanı Ä°smet Ä°nönü’nün BaÅŸbakanlığında peÅŸpeÅŸe üç defa koalisyon hükümeti kuruldu ve 25 Åžubat 1965 tarihine kadar devam etti. Ä°kinci koalisyon hükümeti döneminde Millî EÄŸitim Bakanlığını üstlenen ve 8 Haziran 1963’e kadar bu görevi devam ettiren Prof. Dr. Åževket RaÅŸit HatiboÄŸlu döneminde Düzce, Gaziantep, Mardin, Samsun, Sivas, Urfa ve Bursa’da olmak üzere 7 Ä°mam-Hatip Okulu öÄŸretime açılmıştır. Bu son açılanlarla Ä°HO sayısı 26 olmuÅŸtur.
​
HatiboÄŸlu’ndan sonra Dr. Ä°brahim Öktenı Millî EÄŸitim Bakanı olmuÅŸtur. Öktem, selefi Åževket RaÅŸit HatiboÄŸlu’nun aksine Ä°mam-Hatip Okullarına karşı olumsuz tavrı olan bir Bakan olarak kayıtlara geçmiÅŸtir. 18 ilden yeni Ä°mam-Hatip Okulları açılması için kendisini ziyarete gelen milletvekilleri ve halk temsilcilerine hitaben yaptığı konuÅŸmada; “Ben bu makamda kaldığım müddetçe Ä°mam-Hatip Okulları açılmayacaktır. Bu sandalyeden (Bakanlık koltuÄŸundan) düÅŸeceÄŸimi bilsem dahi Ä°mam-Hatip Okullarının açılmasına müsaade etmeyeceÄŸim. 8 bölgenin dışındaki Ä°mam-Hatip Okulları da kapatılacaktır” dediÄŸi dönemin gazetelerinde haber olarak yayınlanmıştır. Ama Öktem’in bu sözlerine raÄŸmen herhangi bir Ä°HO kapatıl(a)mamıştır.
​
Suat Hayri Ürgüplü Hükümeti (1965)
Ä°nönü nün istifası üzerine, 20 Åžubat 1965 tarihinde Suat Hayri Ürgüplü hükümet kurmuÅŸtur. 27 Ekim 1965 tarihine kadar göreve devam eden bu hükümetin Devlet Bakanı ve BaÅŸbakan Yardımcısı, o sırada Adalet Partisi’nin Genel BaÅŸkanlığına seçilmiÅŸ olan Süleyman Demirel, Millî EÄŸitim Bakanı ise Cihat Bilgehan’dır. Ürgüplü Hükümeti döneminde de birtakım teklifler ve teÅŸebbüsler olmasına raÄŸmen, Ä°mam-Hatip Okulları hakkında resmen ve fiilen olumlu veya olumsuz bir geliÅŸme olmamıştır.
​
Adalet Partisi ve Süleyman Demirel Dönemi (1965-1971)
10 Ekim 1965 tarihinde yapılan siyasi genel seçimler neticesinde Süleyman Demirel’in lideri olduÄŸu Adalet Partisi tek başına iktidara geldi ve 6 Mart 1970 tarihine kadar göreve devam etti. Ä°HO sayısı toplam 72’ye ulaÅŸtı.
Prof. Dr.Mustafa Öcal'ın Osmanlı’dan Günümüze Türkiye’de Din EÄŸitimi (Dergâh: 2017) adlı kitabından kısaltılarak alınmıştır.
12 Mart 1971 Askeri Muhtırasından Sonra
Nihat Erim Hükümetleri Dönemi (1971-72) ve Ä°HO Ortaokullarının Kapatılması
12 Mart 1971 tarihinde dönemin ordu komutanlarının Süleyman Demirel Hükümetine verdiÄŸi “muhtıra” üzerine hükümet istifa etmiÅŸtir. 26 Mart 1971 günü Nihat Erime bürokrat ve emekli askerlerden oluÅŸan hükümet kurdurulmuÅŸtur.
​
Cumhuriyet tarihi boyunca Ä°mam-Hatip Okulları ikinci defa bu hükümet programında ismen yer almıştır. Ancak bu seferki Ä°HO’nun hayrına olacak bir yer alış deÄŸil, birtakım tedbirlerin alınacağının habercisi idi. Hükümetin programındaki ifade ÅŸöyledir:
“Atatürk’ün eÄŸitimde birlik (Tevhid-i Tedrisat) ilkesine aykırı bütün uygulamalara son verilecektir.”
“Ä°mam-Hatip Okulları ortaöÄŸretim sistemine uyacak biçimde ıslah olunacaktır.”
​
Erim Hükümeti döneminde, Ä°mam-Hatip Okulu Ä°dare YönetmeliÄŸi hazırlanmış ve 1972’de uygulamaya konulmuÅŸtur. Yönetmelikle Ä°mam-Hatip Okullarının öÄŸretim süreleri yeniden düzenlenmiÅŸtir. Önceden orta kısmı 4, lise kısım 3 (4+3=7) yıl iken, süreler tersine çevrilmiÅŸ ve orta kısım 3, lise kısım 4 yıl (3+4=7 yıl) yapılmıştır.
​
3 yıllık orta kısmı, Ä°mam-Hatip Ortaokulu adıyla ve lise kısmıyla birlikte aynı çatı ve aynı yönetim altında tutulmuÅŸtur. Ancak programından meslekî (dinî) dersler çıkarılarak diÄŸer/genel ortaokul programları ile aynileÅŸtirilmiÅŸtir. Bu düzenleme neticesinde Ä°HO’nun orta kısımları kapatılmış sayılır. Çünkü orta kısmının adından baÅŸka Ä°HO ile alakası kalmamıştır. Nitekim bu konudaki karar da geciktirilmemiÅŸ, Millî EÄŸitim Bakanı Åžinasi Orel okullara gönderdiÄŸi bir yazıyla Ä°mam-Hatip Ortaokullarının orta kısımlarının kapatıldığını bildirmiÅŸtir.
​
Böylelikle toplanı 72 yerleÅŸim merkezinde 3 yıllık Ä°mam-Hatip Ortaokulu ortaya çıkmıştır. Ancak, Millî EÄŸitim Ä°statistiklerinden hareketle yapılan tespitlere göre; bunlardan 2’si 1971-1972 öÄŸretim yılında, 12’side 1972-1973 öÄŸretim yılında kapatılmış ve 1973-1974 öÄŸretim yılına gelindiÄŸinde 58 Ä°mam-Hatip Ortaokulu kalmıştır.
​
Bu geliÅŸme ve deÄŸiÅŸim sonrasında o tarihte lise kısmına geçiÅŸ yapmış olan 42 Ä°mam-Hatip Okulu ise 4 yıllık birer orta dereceli okul olarak eÄŸitim ve öÄŸretim faaliyetlerini sürdürmüÅŸlerdir. Son düzenlemeyle Ä°mam-Hatip Liseleri, genel/düz ortaokula dayalı 4 yıllık bir lise konumuna getirilmiÅŸ oldu. ÖÄŸrenci olarak yalnızca, mesleki (dinî) derslerden tamamen arındırılmış olan Ä°mam-Hatip Ortaokulundan deÄŸil, düz/genel ortaokullardan da öÄŸrenci alınmaya baÅŸlanmıştır. Esasen bu uygulama ile Ä°mam-Hatip Ortaokulu ile genel ortaokullarda uygulanan program bakımından bir farklılık kalmamıştı.
​
Ferit Melen Hükümeti Dönemi (1972-73)
Ä°stifa eden Nihat Erim Hükümeti’nin yerine, 22 Mayıs 1972 tarihinde Ferit Melen’e hükümet kurdurulmuÅŸtur. 15 Nisan 1973 tarihine kadar devam edecek olan bu hükümet döneminde; Ä°HO’nun 4 yıla çıkarılmış lise kısmında okutulmakta olan derslerin müfredat programı hazırlanmış ve yürürlüÄŸe konulmuÅŸtur.
​
Naim Talu Hükümeti (1973-) ve Ä°HO’nın Liseye DönüÅŸmesi
15 Nisan 1973’te Naim Talu Hükümet kurmuÅŸ ve 26 Ocak 1974 tarihine kadar bu görevi devam ettirmiÅŸtir.
​
Yüksek öÄŸretime hazırlama yalnız bir okulun tekelinde bulunmadığına, imkân ve ÅŸartları elveriÅŸli her orta öÄŸretim kurumunda yüksek öÄŸretime ve hem mesleÄŸe hem de yüksek öÄŸretime hazırlayan programlar düzenlenebileceÄŸine göre, her çeÅŸit orta öÄŸretim kuruntuna “Lise” adı verilecektir. Belli bir programa ağırlık veren okullara bu programın adı da eklenecektir: Lise, Teknik Lise, Meslek Lisesi, Tarım Lisesi gibi.
​
Millî EÄŸitim Temel Kanunu’nun 31. maddesi ile; “YükseköÄŸretime GeçiÅŸ” ise ÅŸu ÅŸekilde belirlenmiÅŸtir;
OrtaöÄŸretimin yükseköÄŸretime veya hem mesleÄŸe hem de yükseköÄŸretime hazırlayan programlarım bitiren öÄŸrencilere yetiÅŸtirildikleri yönde üniversitelere, akademilere ve yüksek okullara girmek için aday olma hakkı tanınır.
​
Hangi Fakülte, Akademi ve Yüksek Okullara hangi programları bitirenlerin nasıl girecekleri ilgili kurumlarca kararlaÅŸtırılır. GiriÅŸ ÅŸartlarının tespitinde ve uygulamada Millî EÄŸitim Bakanlığı ile ilgili kuramlar arasında iÅŸbirliÄŸi yapılır.
​
Kanun’un 32. maddesinde ise, “Ä°mam-Hatip Liseleri” baÅŸlığı altında bu okullar ÅŸu ÅŸekilde tanımlanmıştır:
Ä°mam-Hatip Liseleri, imamlık, hatiplik ve Kur’an Kursu öÄŸreticiliÄŸi gibi dinî hizmetlerin yerine getirilmesi ile görevli elemanları yetiÅŸtirmek üzere Millî EÄŸitim Bakanlığınca açılan ortaöÄŸretim sistemi içinde hem mesleÄŸe hem yüksek öÄŸrenime/yüksek öÄŸretime hazırlayıcı programlar uygulayan öÄŸretim kurumlandır.
​
Millî EÄŸitim Temel Kanununun yürürlüÄŸe girmesi Ä°mam-Hatip Liseleri açısından iki önemli sonucu ortaya çıkarmıştır:
​
Birincisi; Tevhid-i Tedrisat Kanunu’ndan sonra bu okullar için ikinci bir hukuki dayanak oluÅŸmuÅŸtur.
Ä°kincisi; diÄŸer bütün mesleki ve teknik okullarla birlikte Ä°mam-Hatip Okulları da “Lise”ye dönüÅŸtürülmek suretiyle, Yüksek Ä°slâm Enstitülerinin yanında üniversitelere giriÅŸ kapısı da aralanmıştır. Aralanan bu kapıdan diÄŸer bütün mesleki ve teknik lise mezunları gibi Ä°mam-Hatip Lisesi çıkışlı gençler de artık üniversitelerin bütün fakültelerine veya bölümlerine deÄŸilse bile, liselerin Edebiyat Kolu programlarını uyguladıkları için bu kol mezunlarının girebildikleri sosyal/sözel puanla öÄŸrenci alan fakültelerin bölümlerine ve o dönemde mevcut Ä°ktisadi ve Ticari Ä°limler Akademileri ile Millî EÄŸitim Bakanlığına baÄŸlı ve öÄŸretmen veriÅŸtiren EÄŸitim Enstitülerine girebileceklerdi.
​
Ancak; her ne kadar Millî EÄŸitim Temel Kanunu ile okulların adı Ä°mam-Hatip Lisesi olmuÅŸ ve diÄŸer mesleki ve teknik lise mezunları ile birlikte bu okul mezunlarına da üniversitelerle. Akademi ve öÄŸretmen yetiÅŸtiren yüksek okullara giriÅŸ hakkı tanınmış ise de söz konusu yüksek öÄŸretim kurumlan bu okulların mezunlarına hemen/aynı yıl kapılarını açmadılar. O tarihte bu okullarda kayıtlı ÖÄŸrenciler “okul” dönemindeki haklarına göre muamele gördüler ve üniversitelere giremediler. Ancak ilk defa 1973-1974 öÄŸretim yılında Ä°mam-Hatip Lisesi 1. sınıfında olan öÄŸrenciler mezun olduktan sonra üniversitelere giriÅŸ hakkı elde etmiÅŸ oldular. Bu yeni dönemde Ä°mam-Hatip Liseleri ilk mezunlarını 1975-1976 öÄŸretim yılı sonunda verdiler.
​
Bu uygulama ile gerek Ä°mam-LIatip Liseleri ve gerekse diÄŸer bütün mesleki ve teknik liseler için yeni bir dönem baÅŸlamış oldu. Bu geliÅŸmelerden sonra Ä°mam-Hatip Liselerinin hem okul sayıları hem de öÄŸrencilerinde hızlı ve adeta rekor seviyede artışlar görülmeye baÅŸlandı. Elbette ki artış yalnızca Ä°HL’de deÄŸil, bütün mesleki ve teknik liselerde kendisini hissettirmiÅŸtir. “Üçüncü BeÅŸ Yıllık Kalkınma Planı (1973-1977) döneminde Ticaret Liselerinde, Teknik Liselerde, Endüstri Meslek Liselinde, Kız Meslek Liselerinde ve SaÄŸlık Meslek Liselerinde de plan hedefleri aşılacak kadar artışlar olmuÅŸtur.”
Prof. Dr.Mustafa Öcal'ın Osmanlı’dan Günümüze Türkiye’de Din EÄŸitimi (Dergâh: 2017) adlı kitabından kısaltılarak alınmıştır.
1973 Ä°mam Hatip Liseleri Dönemi
Bülent Ecevit (CHP+MSP Koalisyon) Hükümeti Dönemi (1973-1974)
14 Ekim 1973 günü yeni bir siyasi genel seçim yapıldı. Seçim sonunda hiçbir siyasi parti tek başına hükümet kuracak çoÄŸunluÄŸu elde edemedi. Bunun üzerine, 26 Ocak 1974 günü Cumhuriyet Halk Partisi Genel BaÅŸkanı Bülent Ecevit’in BaÅŸbakanlığı ve Millî Selâmet Partisi Genel BaÅŸkam Prof. Dr. Necmettin Erbakan’ın Devlet Bakanı ve BaÅŸbakan Yardımcılığı görevini üstlendiÄŸi Birinci Ecevit (CHP+MSP Koalisyon) Hükümeti kuruldu.
​
Koalisyon hükümetinin programında ÅŸöyle bir ifade yer almıştır:
“Halk yardımı ile yapılıp da bugüne kadar öÄŸrenime açılmamış bulunan okul binaları, yapılış maksatlarına uygun olarak bir an önce hizmete açılacaktır.”
​
DiÄŸer okulları genel olarak devlet yaptırdığı için, hükümet programından nakledilen ifadeler aslında doÄŸrudan Ä°mam-Hatip Liselerini ilgilendirmekte idi. Çünkü önceki yıllarda Ä°HL olarak açılmak niyet ve düÅŸüncesi ile halk tarafından yapılıp da 12 Mart 1971 muhtırasından sonra açılışlarına izin verilmeyen çok sayıda bina vardı. Ä°ÅŸte bunlardan 29 yerleÅŸim merkezindeki bina bilhassa halkın baskısı ve koalisyon ortağı MSP’nin zorlamasıyla bu hükümet döneminde Ä°HL olarak öÄŸretime açılmıştır. Daha önce açılmış olan 72 Ä°HL ile birlikte okul sayısı 101 olmuÅŸtur.
DiÄŸer taraftan bir baÅŸka düzenleme daha yapılmıştır: 1972 yılında Ä°mam-Hatip Okulları Ä°dare YönetmeliÄŸi ile bu okulların bünyesinde “Temel EÄŸitimin Ä°kinci Kademesi” olarak açılmış olan “Ä°mam-Hatip Orta Okullarının” seçmeli dersleri arasına Kur’an-ı Kerim, Arapça ve Din Dersi de alınmıştır. Bu geliÅŸme ile mevcut Ä°mam-Hatip Liseleri; 3+4= 7 yıllık bir okul hâline dönüÅŸerek yeniden bütünleÅŸmiÅŸtir.
​
Ä°HL’nin orta kısım programına 1974’te Kur’an-ı Kerim ve Arapça derslerinin ilavesi, bu okullara yeniden ilgi artışı saÄŸlamaya yetmiÅŸ, öÄŸrenci sayısı her geçen yıl katlanarak artmaya baÅŸlamıştır.
​
Demirel’in KurduÄŸu Koalisyon Hükümeti Dönemi (1975-77)
Ecevit hükümeti istifa ettikten 31 Mart 1975 tarihinde; Adalet Partisi Genel BaÅŸkanı Süleyman Demirel’in BaÅŸbakanlığında; Millî Selâmet Partisi Genel BaÅŸkanı Prof. Dr. Necmettin Erbakan, Cumhuriyetçi Güven Partisi Genel BaÅŸkanı Prof. Dr. Turhan FeyzioÄŸlu ve Milliyetçi Hareket Partisi Genel BaÅŸkanı Alpaslan TürkeÅŸ’in Devlet Bakanlığı ve BaÅŸbakan Yardımcılığı görevlerini üstlendikleri IV. Demirci (dörtlü koalisyon) hükümeti kurulmuÅŸtur. Basında ve kamuoyunda “Birinci Milliyetçi Cephe (MC) Hükümeti” olarak nitelenen ve 21 Haziran 1977 tarihine kadar göreve devam eden hükümetin Millî EÄŸitim Bakanı AP’den Ali Naili Erdem’dir.
​
Bu hükümetin “koalisyon protokolünde” ve “Hükümet Programında” açıkça “yeni Ä°mam-Hatip Liseleri açılacaktır” gibi bir ifadeye yer verilmemiÅŸtir ancak; “... Tedrici bir surette mesleki ve teknik liselerin artırılması yoluna gidilecektir.” (...) “Ä°l ve ilçelerde binaları tamamlanmış olan meslek okulları öÄŸrenime açılacaktır.” ifadeleri kullanılmıştır. Hükümet programında ise; “EÄŸitim KuruluÅŸlarının yurt sathına dengeli bir surette dağılması saÄŸlanacaktır. Ä°l ve ilçelerde binaları tamamlanmış olan meslek okulları öÄŸrenime açılacaktır” ifadesine yer verilmiÅŸtir.
​
Koalisyon protokolünde ve hükümet programında yer verilen ifadelerin gereÄŸi yapılarak binaları halk tarafından yapılmış olan toplam 150 Ä°HL öÄŸretime açılmıştır ki böylelikle Ä°HL sayısı 251’e ulaÅŸmıştır.
​
Demirel (AP+MSP+MHP) Hükümeti (1977-78)
5 Haziran 1977 de yapılan siyasi genel seçimler sonrasında yine hiçbir siyasi parti hükümet kuracak çoÄŸunluÄŸu elde edememiÅŸtir. Mevcut partiler içerisinde en fazla (213) milletvekili çıkaran CHP Genel BaÅŸkanı Bülent Ecevit 21 Haziran 1977 tarihinde ikinci defa hükümet kurmuÅŸtur. Ancak TBMM’den güvenoyu alamayan bu hükümet istifa etmiÅŸtir.
​
21 Temmuz 1977’de; Adalet Partisi Genel BaÅŸkanı Süleyman Demirel’in BaÅŸbakanlığında ve Millî Selâmet Partisi Genel BaÅŸkanı Necmettin Erbakan ile Milliyetçi Hareket Partisi Genel BaÅŸkanı Alpaslan TürkeÅŸ’in Devlet Bakanı BaÅŸbakan Yardımcılığı görevini üstlendikleri üçlü koalisyon hükümeti kurulmuÅŸtur. Basında ve kamuoyunda Ä°kinci Milliyetçi Cephe Hükümeti olarak anılan ve 5 Ocak 1978 tarihine kadar göreve devam eden bu hükümetin Millî EÄŸitim Bakanlığını ise AP’den Nahit MenteÅŸe üstlenmiÅŸtir.
​
Bu koalisyon hükümetinin protokolünde ve hükümet programında da daha önce kurulan ve yukarıda ifade edilen Ecevit ve Demirci hükümetlerinin programlarında yer alan ifadelere benzer cümlelere yer verilmiÅŸtir." Bu ifadelerin gereÄŸi olarak binaları halk tarafından yapılmış olan 83 Ä°HL daha öÄŸretime baÅŸlatılmış ve okul sayısı 334 olmuÅŸtur.
​
Ecevit (CHP+ Bağımsızlar) Hükümeti Dönemi (1978-79)
5 Ocak 1978 tarihinde, o dönemde diÄŸer bazı partilerden istifa edip “bağımsız” olarak parlamentodaki görevlerini sürdüren 11 milletvekilinin her birine birer Bakanlık görevi veren Bülent Ecevit yeni bir hükümet kurmuÅŸtur. Bu hükümetin programında; “Ä°mam-Hatip Liselerinin müfredatı, eÄŸitim eksiklikleri giderilecektir. Ä°mam-Hatip Lisesini bitirenlere yükseköÄŸrenim olanakları saÄŸlanacaktır” ifadesi yer almıştır. Bu ÅŸekildeki bir ifade ile Ä°mam-Hatip Liseleri üçüncü defa hükümet programında ismen yer almış oluyordu. Ecevit’in kurduÄŸu bu hükümet döneminde açılan 4 Ä°HL ile toplam sayı 338 olmuÅŸtur.
​
Demirel’in KurduÄŸu Azınlık Hükümeti (1979-1980)
12 Kasım 1979’da Adalet Partisi Genel BaÅŸkanı Süleyman Demirel bu defa; Milli Selâmet Partisi. Milliyetçi Hareket Partisi ve Cumhuriyetçi Güven Partisi’nin dışarıdan destek vermeleri üzerine “Adalet Partisi azınlık hükümeti kurmuÅŸtur. Millî EÄŸitim Bakanlığına getirilen isim ise; Orhan Cemal Fersoy’dur. 12 Eylül 1980 Askerî Harekâtı’na (Ä°htilale) kadar göreve devam eden bu hükümet döneminde 36 yeni Ä°mam-Hatip Lisesi açılmıştır. Böylelikle 1951-1952 öÄŸretim yılından 1980’e kadar açılan Ä°mam-Hatip Okulu/Lisesi sayısı 374’ü bulmuÅŸtur.
